Ze hebben iets geheimzinnigs, schimmels, zwammen en paddenstoelen. Iets onvoorstelbaars. Als uit de grauwe rottende bosgrond ineens zoiets uitbundigs ontspringt als de koraalzwam kun je toch niet anders dan in wonderen geloven.

Als in de herfst bijna al het leven zo zichtbaar ten dode is opgeschreven, is daar ineens kleurrijk nieuw bestaan, in fantasierijke psychedelische vormen. Alsof de natuur een getuigenis aflegt: achter en onder alles wat je denkt te kennen schuilt meer dan je voor mogelijk houdt.

Zoals de laatste jaren in films als “Fantastic Fungi” of “The Hidden Life Of Trees” zo schitterend in beeld wordt gebracht, heeft de natuur ongelooflijk veel lagen. En zijn er zoveel verbanden en dwarsverbanden tussen alles wat leeft.

Dat in loofbossen de bomen met elkaar communiceren via hun wortelstelsels. Dat ze elkaar waarschuwen voor naderende ziektes en alvast pijnstillers aanmaken. Of dat ze met hun wortels toegroeien naar ondergrondse waterstromen omdat de ze met hun dunste uitlopertjes de geluidsfrequentie van stromend water voelen. Of dat schimmels een manier van informatieoverdracht schijnen te gebruiken die sterk verwant is aan hoe het in onze hersenen toegaat. Intelligente levensvormen.

Dat dit leven er altijd al was, maar dat we het slechts door grondig natuurwetenschappelijk onderzoek pas nu een klein beetje in beeld krijgen, zou ons bescheiden kunnen maken. Terwijl we naar de maan menen te moeten afreizen, is er in de bodem van de meest onaanzienlijke stukjes op onze eigen aarde een hele parallelle wereld te ontwaren.

En er is vast nog veel meer wat we niet kennen, laat staan begrijpen. Omdat we er met onze methodes en in onze denkkaders nog helemaal geen ruimte voor hebben. Omdat ze niet passen in de rasters van ons tijdsbesef of ons nuttigheidsdenken. Omdat ze zich onttrekken aan ons beperkte driedimensionale wereldbeeld.

En zouden we die ongekende impliciete complexiteit niet alleen in de wereld om ons heen, maar evenzo in onszelf en elkaar kunnen vermoeden? Waardoor we wat bescheidener worden als het gaat om oordelen en classificaties. We denken zo snel te weten waar we de ander en onszelf moeten indelen. Man of vrouw, ziek of gezond, gek of wijs, links of rechts, goed of fout.

Zou er onder het verhaal dat we over onszelf en de ander vertellen niet ook een hele ongekende prachtwerkelijkheid kunnen bestaan? Die kleur gaat geven en hoop in verwarrende tijden. Die ons gaat verrassen als we ons er alleen maar voor openstellen. Stilletjes luisteren en kijken, en ons verwonderen.