Zie hier de twee enige overgebleven planten uit mijn ouderlijk huis. Waarschijnlijk decennia geleden cadeau gekregen van mijn oom Gerard die immers cactuskweker is. Destijds nog minuscule exemplaren. Als je ze niet teveel en te vaak water geeft blijven ze langzaam en onverwoestbaar doorgroeien. Een weerbarstige levensvorm. Symbool voor de kracht van de natuur.

Ze hebben zestien jaar geleden de verhuizing van Leimuiden naar de serviceflat in Alphen overleefd, en toen ma uiteindelijk haar kamertje in het verpleeghuis te Leeuwarden betrok, hebben we ze ook daar weer neergezet. In het kleine onderkomen aan de noordoostkant van het huis, waar weinig andere planten overleven, zouden zij haar in haar laatste jaren tenminste nog wél trouw kunnen blijven vergezellen.

Maar enkele weken nadat ze er haar intrek had genomen, werd ik door een geagiteerde medewerkster van het tehuis opgebeld. Of ik alsjeblieft die twee cactussen weg wilde halen. Onmiddellijk! Want die dingen waren levensgevaarlijk!

Wat bleek? Eén van medebewoners van ma had gepoogd mensen – bewoners en medewerkers – aan te vallen met de planten. Zelf nauwelijks anderhalve meter hoog had ze het klaar gespeeld ze van een twee meter hoge kast te halen om ze vervolgens als wapenrusting op haar rollator in stelling te brengen, dreigend eenieder die haar de weg naar buiten versperde ermee te spiezen. Dat deze negentiger het niet bij dreigementen liet, bleek uit het feit dat ze zichzelf al eens een gebroken arm had bezorgd in een poging als een stormram de buitendeur in te slaan.

Het was voor het eerst dat ik cactussen als wapenrusting zag. Sindsdien staan ze op onze slaapkamer, om nachtelijke indringers mee te kunnen verjagen.

Ik vond het trouwens – behalve vermakelijk – ook schokkend om de potentiële agressie van “lieve oudjes” zo tastbaar in beeld te krijgen. En ik snap het ook. Je zal maar gevangen zitten achter met codes afgesloten deuren, terwijl je ervan overtuigd bent nog prima voor jezelf te kunnen zorgen. En er wordt niet echt naar je geluisterd als je dat probeert uit te leggen. Je breipennen en nagelschaartje zijn ook al afgepakt. Dus grijp je naar andere middelen.

Ma zelf is gelukkig nooit agressief geworden. Althans niet met daden. Tot op het laatst had ze zo nu en dan nog wel slimme stekelige opmerkingen, waarmee ze anderen met een glimlach op hun plaats zette. Gelukkig hadden die anderen dat dan meestal niet door. Voor je het weet krijg je een cactus naar je hoofd.